سال هفدهم، شماره دوم، پياپي 66، زمستان 1398
ساسان زرانی / دانشجوی دکتری فلسفه تعلیم و تربیت دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران szarrany@yahoo.com
علی قائمی امیری / استاد دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران aliighaemy@yahoo.com
نجمه وکیلی / دانشیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز najmeh_vakili@yahoo.com
دريافت: 09/10/97 پذيرش: 11/05/98
چکيده
مسئلة فطرت از سویی با حوزه خداشناسی ارتباط دارد و از سوی دیگر، کلید حل بسیاری از مسائل حوزه انسانشناسی است. نحوه وجود انسان همراه با یک سلسله دانشها و گرایشهای عالیای است که از آنها در فرهنگ قرآنی با عنوان «فطرت الهی» (روم: 30) یاد میشود. در اندیشه امام خمینی ره، فطریات به اصلی و تبعی تقسیم میشوند. فطرت اصلی، فطرت عشق به کمال مطلق و خیر و سعادت مطلق است و فطرت فرعی، فطرت تنفر از نقص و انزجار از شر و شقاوت است. امور فطری در اندیشه ایشان عبارتاند از: فطرت بر اصل وجود مبدأ، فطرت بر توحید، فطرت بر استجماع آن ذات جمیع کمالات را، فطرت بر معاد، فطرت بر نبوت، فطرت بر وجود ملائکه و روحانیین و انزال کتب. به باور علامه طباطبائی، فطرت به معنای ایجاد از عدم است. آنچه از آثار علامه طباطبائی به دست میآید، این است که ایشان نقش فطرت دینی را در سه حوزه مرتبط با اصل توحید طرح کردهاند: 1. خداجویی؛ 2. خداشناسی؛ 3. خداباوری یا ایمان به خدا.
کلیدواژهها: فطرت، فطریات، امور فطری، امام خمینی ره، علامه طباطبائی.