بررسی رابطة وجود و ماهیت در اندیشة صدرایی معاصر با محوریت سه تفسیر «حدی، عینی و تصوری» از ماهیت

مختارعلی رضائی / دكتراي فلسفه مؤسسة آموزشي و پژوهشی امام خمینی ره    marezaei1382@gmail.com
محمدعلی محیطی اردکان / استادیار گروه فلسفه مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی ره    hekmatquestion@gmail.com 
چکیده
رابطة وجود و ماهیت یکی از مسائل مهم وجودشناختی در اندیشة فلسفی معاصر به حساب می‌آید. آيت‌الله مصباح، استاد فیاضی و استاد عبودیت، از فیلسوفان صدرایی معاصر هستند که هریک در این باب دیدگاهی ویژه دارند. براساس دیدگاه استاد فیاضی، ماهیت، متن وجود است. استاد عبودیت معتقد است که ماهیت، تصور وجود است و آيت‌الله مصباح ماهیت را حد وجود می‌داند. پژوهش حاضر با روش توصیفی ـ تحلیلی به تبیین، مقایسه و بررسی سه دیدگاه مزبور پرداخته و به این نتیجه دست یافته که ماهیت صرفاً حد وجود است، نه متن وجود. ازاین‌روست که می‌توان ماهیت را تصور یا خیال وجود هم دانست. براساس دیدگاه برگزیده، اعتباریت ماهیت مستلزم عدم صدق ماهیت بر واقعیت خارجی نیست. توجه به تمایز میان حقیقت فلسفی و ادبی، نشان‌دهندة برتری دیدگاه آيت‌الله مصباح بر دیدگاه‌های رقیب در مسئلة رابطة وجود و ماهیت است.
کلید‌واژه‌ها: وجود،‌ ماهیت،‌ حکمت متعالیه، آيت‌الله مصباح، استاد فیاضی، استاد عبودیت.