@article {
author = {Husseini, Hassan},
title = {بازسازی فلسفی روش در علوم انسانی: مقدمه‌ای بر امکان پارادایم توحیدی},
journal = {معرفت فلسفی 91 ، بهار 1405},
volume = {23},
number = {3},
pages = {-},
year  = {2026},
publisher = {Imam Khomeini Educational and Research Institute},
issn = {1735-4545},
eissn = {2980-8294},
doi = {10.22034/marefatfalsafi.2025.5002683},
abstract = {Contemporary human sciences are confronted with a profound epistemological crisis arising from the dominance of a paradigm grounded in unsubstantiated metaphysical assumptions, such as methodological naturalism and a self-founded anthropology. By limiting existence solely to the material realm and systematically excluding non-material explanations, this paradigm has forfeited the capacity to fully address the intricate existential dimensions of human beings. This study, employing a foundational-analytical approach, contends that overcoming this crisis is not achievable through intra-discursive modifications but requires the philosophical reconstruction of method alongside the establishment of an alternative Monotheistic Paradigm. The paper first offers a critical analysis of the postulates underpinning the prevailing paradigm and subsequently constructs the metaphysical framework of the alternative paradigm based on foundational principles including Stratified Realism, the Principle of Manifestation, and a Fitra-based anthropology. It further demonstrates how this novel paradigm, by reconceptualizing falsifiability and emphasizing the testability of the implications (lawāzim) of theories derived from its hard core, can facilitate the production of objective knowledge and valid explanations of human phenomena. The principal conclusion of this research is that the Monotheistic Paradigm provides a coherent and epistemically generative framework which, by addressing the ontological and anthropological deficiencies of secular science, opens new avenues for research in the human sciences.},
keywords = {Islamic human sciences, methodological naturalism, Monotheistic Paradigm, Philosophical Reconstruction of Method, Stratified Realism, },
title_fa = {بازسازی فلسفی روش در علوم انسانی: مقدمه‌ای بر امکان پارادایم توحیدی},
abstract_fa ={علوم‌انسانی معاصر با بحران معرفت‌شناختی عمیقی مواجه است‌که از سیطره پارادایمی نشئت می‌گیرد که بر پیش‌فرض‌های متافیزیکی اثبات‌ناشده‌ای چون «طبیعت‌گرایی روش‌شناختی» و «انسان‌شناسی خودبنیاد» استوار است. این پارادایم با تحدید هستی به ساحت مادی و طرد نظام‌مند تبیین‌های غیرمادی، ظرفیت مواجهه کامل با ابعاد پیچیده وجودی انسان را از دست داده است. پژوهش حاضر با رویکردی تحلیلی-بنیادی، در پی اثبات این مدعاست که عبور از این بحران، نه از مسیر تعدیل‌های درون‌گفتمانی، بلکه از طریق «بازسازی فلسفی روش» و تأسیس یک «پارادایم توحیدی» رقیب امکان‌پذیر است. این مقاله، نخست با تحلیل انتقادی اصول موضوعه پارادایم حاکم، معماری متافیزیکی پارادایم بدیل را بر مبنای اصول تأسیسی چون «واقع‌گرایی لایه‌ای»، «اصل ظهور» و «انسان‌شناسی مبتنی بر فطرت» صورت‌بندی می‌کند. سپس، نشان می‌دهد که چگونه این پارادایم با بازتعریف «ابطال‌پذیری» و تمرکز بر آزمون‌پذیری «لوازم» نظریه‌های برآمده از هسته سخت خود، می‌تواند به تولید دانش عینی و تبیین‌های معتبر از پدیده‌های انسانی نائل آید. نتیجه آن‌که پارادایم توحیدی، چارچوبی منسجم و معرفت‌زا ارائه می‌دهد که با رفع محدودیت‌های هستی‌شناختی و انسان‌شناختی علم سکولار، افق‌های جدیدی را برای پژوهش در علوم‌انسانی می‌گشاید.},
keywords_fa = {علوم انسانی اسلامی ,بازسازی فلسفی روش ,پارادایم توحیدی ,طبیعت‌گرایی روش‌شناختی ,واقع‌گرایی لایه‌ای ,},
url = {https://marefatfalsafi.nashriyat.ir/node/5002683},
eprint = {}
}