TY  - JOUR
ID  - 5001527
TI  - بررسی مقایسه‌ای دیدگاه صدرالمتألهین و هایدگر در باب علیت و خاستگاه آن
JO  - مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)
JA  - 4
LA  - fa
SN  - 1735-4545
AU  - ali, harati
AD  - 
AU  - Mojtaba, 
AD  - دانشجوی دکتری - فلسفه تطبیقی دانشگاه علامه طباطبایی
Y1  - 2026
PY  - 2026
VL  - 23
IS  - 2
SP  - EP  - علیت ,ملاصدرا ,وجود رابط ,تشأن ,هایدگر ,اَلِثیا ,پوئسیس ,DO  - 10.22034/marefatfalsafi.2025.5001527
AB  - ملاصدرا و هایدگر از آن رو که هردو با نقد دیدگاه‌های غالبِ فرهنگ فلسفی متبوع خود در پی بازخوانی و ارائه تفسیری تازه از مفهوم علیت‌اند، محمل مناسبی برای بررسی‌های مقایسه‌ای فراهم می‌آورند. ملاصدرا در سه دوره از حیات فکری خود علیت را به‌ترتیب با سه مفهوم «وجود رابطی»، «وجود رابط» و «تشأن» پیوند می‌دهد. به‌رغم آنکه در دو دوره نخست، تا حدی معنای متعارف علیت محفوظ می‌ماند، اما در دوره سوم و در پرتو باور به نظریه وحدت شخصی وجود، ضمن نفی ثنویت مألوف میان علت و معلول، معلول شأنی از شئون علت و تطوری از تطورات آن به‌شمار می‌رود و به این ترتیب، معنای متعارف علیت از دست می‌رود. هایدگر نیز با گذار از تلقی‌های متعارف از علت‌های چهارگانه ارسطویی، علیت را با مسئول بودن و راهی کردن چیزی برای حضور پیوند می‌دهد. او ضمن نقد معنای متداول سبب¬‌بودگی و اثرگذاری در علیت، آن را با دو مفهوم پوئسیس و اَلِثیا قرین می‌سازد. هایدگر در درس‌گفتارهای اصل بنیاد همانند ملاصدرا با نفی معنای متعارف علیت، آن را در پرتو ظهور و آشکارگی بی‌واسطه هستی فهم می‌کند. به‌رغم شباهت‌های ساختاری در مواجهه با اصل علیت، پایگاه فلسفی، دغدغه‌های اندیشگی و روش‌شناسی دو فیلسوف از یکدیگر متمایز است.
UR  - https://marefatfalsafi.nashriyat.ir/node/5001527
L1  - ER  -