TY - JOUR ID - 5001451 TI - بازطراحی خوانش حداکثری از نظریة شهود حسی JO - مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) JA - 4 LA - fa SN - 1735-4545 AU - Mohammad Ali, Mohiti Ardakan AD - دانشیار ـ فلسفه اسلامی ـ مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) AU - Sajjad, vahedi AD - حوزوی - امام خمینی Y1 - 2025 PY - 2025 VL - 22 IS - 3 SP - 97EP - 112شهود حسي ,قواي نفس ,علم حضوري ,عالم ماده ,محسوسات ,علم‌النفس فلسفي ,DO - 10.22034/marefatfalsafi.2025.5001451 AB - «شهود» در اصطلاح خاص، به‌معنای دریافت مستقیم حقیقت است که در فلسفه از آن به «علم حضوری» تعبیر می‌شود. نفس انسانی مطابق قواعدی مانند «النفس عین البدن»، «النفس فوق البدن»، «النفس فی وحدتها کل القوی حتی القوی الحسیه»، «النفس فی وحدتها متحد مع الماده بشدتها و ضعفها» و «النفس فوق الماده»، افزون بر مرتبة قوای حسی، در موطن محسوس خارجی نیز حضور دارد. حواس نیز دارای ویژگی‌هایی هستند که امکان ادراک چندگانه را فراهم می‌کنند. فیلسوفان از نظریة «شهود حسی» تقریرهایی ارائه کرده‌اند که با توجه به قواعد مذکور و افزودن دو قاعدة «النفس فی وحدتها متحد مع المادة بشدتها و ضعفها» و «النفس فوق الماده»، می‌توان از تقریر حداکثری آن دفاع کرد و با خوانشی نوین، گسترة علم حضوری به عالم ماده و محسوس را بازطراحی نمود. این پژوهش با روش تحلیلی نشان می‌دهد که علاوه بر قواعد سه‌گانه‌ای که فلاسفه بر آن تأکید می‌کنند، باید دو قاعدة «النفس فی وحدتها متحد مع الماده بشدتها و ضعفها» و «النفس فوق الماده» نیز مد نظر قرار گیرد. بر این اساس، نفس، هم در موطن قوای خود (اندام حسی) و هم در موطن خود محسوس خارجی به‌صورت شدید و ضعیف با ویژگی‌های بدنی که در حواس و بدن او امکان وقوع دارند، شهود حسی حداکثری خواهد داشت. این شهود شامل علم حضوری نسبت‌به محسوسات بدنی، قوای ادراکی، و محسوسات غیر بدنی در موطن خود است. UR - https://marefatfalsafi.nashriyat.ir/node/5001451 L1 - https://marefatfalsafi.nashriyat.ir/sites/marefatfalsafi.nashriyat.ir/files/article-files/5001451-1749371251.pdf ER -