TY  - JOUR
ID  - 5000543
TI  - ارزیابی نظریة «فاعلیت بالتجلی» خداوند از منظر آموزه‌های دینی
JO  - مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)
JA  - 4
LA  - fa
SN  - 1735-4545
AU  - Mohammad Mahdi, Gorjiyan
AD  - دانشیار - گروه فلسفه دانشگاه باقرالعلوم (ع)
AU  - YarAli, Kord firuozjaee
AD  - دانشیار - باقر العلوم
AU  - mohsen, rezaei estakhrooeiye
AD  - 
Y1  - 2025
PY  - 2025
VL  - 22
IS  - 3
SP  - 77EP  - 96واجب‌تعالي ,صدرالمتألهين ,فاعليت بالتجلي ,علم اجمالي ,کشف تفصيلي ,DO  - 10.22034/marefatfalsafi.2025.5000543
AB  - نظریة «فاعلیت بالتجلی» ابتکار صدرالمتألهین در تبیین فاعلیت الهی است که با سیر فلسفی و شهودی وی و ارائة تفسیری جدید از علیت آغاز شد و با الهام از اندیشه‌های عرفانی در مباحث تجلی، صورت کامل‌تری یافت. این نظریه حقیقت فاعلیت واجب‌الوجود را در قالب تجلی می‌داند؛ بدین معنا که ذات الهی با علم اجمالی (بسیط) به خود، کشف تفصیلی از اشیا دارد و تمام اشیا تجلی همان علم واجب‌تعالی هستند. با توجه به اهمیت ارزیابی دیدگاه شریعت دربارة مسئلة فاعلیت الهی، پژوهش حاضر با عرضة نظریة «فاعلیت بالتجلی» بر متون دینی، به دنبال بررسی میزان هماهنگی آن با آموزه‌های دینی است. این مطالعة بین‌رشته‌ای، با روش تحلیلی ـ توصیفی و با تبیین فلسفی نظریة صدرا، استظهار از آیات و روایات، و تجمیع قرائن، به بررسی عقلی مفاهیم پرداخته و تطابق این نظریه با متون دینی را ارزیابی کرده است. 
نتایج پژوهش نشان می‌دهد که این نظریه در مقایسه با سایر دیدگاه‌ها درخصوص فاعلیت الهی، بیشترین قرابت را با آموزه‌های دینی دارد و می‌تواند تبیین جامعی از نحوة فاعلیت خداوند ارائه دهد.
UR  - https://marefatfalsafi.nashriyat.ir/node/5000543
L1  - https://marefatfalsafi.nashriyat.ir/sites/marefatfalsafi.nashriyat.ir/files/article-files/5000543-1749371190.pdf
ER  -