TY - JOUR ID - 5000166 TI - واکاوی سند اخلاق هوش مصنوعی یونسکو از منظر مبانی فلسفة اخلاق آیت‌الله مصباح یزدی JO - مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) JA - 4 LA - fa SN - 1735-4545 AU - Hamid, Mohseni AD - دانشجوی دکتری - حکمت متعالیه مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) Y1 - 2024 PY - 2024 VL - 22 IS - 2 SP - 57EP - 76اخلاق ,هوش مصنوعي ,يونسکو ,مباني اخلاق ,آيت‌الله مصباح يزدي ,DO - 10.22034/marefatfalsafi.2025.5000166 AB - یونسکو به‌خاطر نگرانی از به‌خطر افتادن ارزش‌های انسانی و اخلاقی از ناحیة هوش مصنوعی، به‌تازگی سندی با ‌عنوان «توصیه‌نامة اخلاق هوش مصنوعی» تنظیم و تصویب کرده است. در این سند برخی اهداف، ارزش‌ها و هنجارها آورده شده و از کشورهای عضو ـ که ایران نیز یکی از آنهاست ـ خواسته است مفاد این سند را در کشورهای خود اجرا کنند. نهادهای بین‌المللی سعی دارند با تصویب این‌گونه اسناد بالادستی، قوانین و ارزش‌های جوامع را با خود همراه سازند. مسئلة اصلی این پژوهش سازگاری و ناسازگاری مبانی ارزش‌های اخلاقی توصیه‌نامة مذکور با مبانی اخلاقی مکتب اسلام با تأکید بر اندیشة آیت‌الله مصباح یزدی است. به‌سبب آنکه ایشان در موضوع علم اخلاق و هدف اخلاقی، نظریة اختصاصی و کاملی دارد. پژوهش حاضر نخست با روش «توصیفی» نگرانی‌های اخلاقی از ناحیة فناوری هوش مصنوعی در سطح دنیا را تبیین نموده و سپس با روش «تحلیلی» و با تفکیک بین هوش مصنوعی ضعیف و قوی، اقسام اخلاق هوش مصنوعی و مقایسة اخلاق فضیلت و اخلاق عمل‌محور و تحلیل منشأ ارزش اخلاقی توصیه‌نامه‌‌ای را به دست آورده و در نهایت مشخص ساخته است که این توصیه‌نامه مبتنی بر قراردادگرایی بوده و به لحاظ موضوع و هدف، عمل‌محور است. اما نظریة اخلاقی اسلام جزو مکاتب واقع‌گرا بوده و در اندیشة برخی علمای فضیلت‌محور و از منظر آیت‌الله مصباح یزدی غایت‌گرایانه و کمال‌جوست. سرانجام راهکار ابداعی در اخلاق هوش مصنوعی این است که استفاده از این نوع ابزار نوین با معیار تقرب به خداوند ارزش‌گذاری ‌شود. UR - https://marefatfalsafi.nashriyat.ir/node/5000166 L1 - https://marefatfalsafi.nashriyat.ir/sites/marefatfalsafi.nashriyat.ir/files/article-files/5000166-1744624606.pdf ER -