TY - JOUR ID - 2623 TI - تحلیل مفهومی «ثبوت بالعرض» و «ثبوت بالتبع» در حیطۀ‎ صفات الهی، از منظر صدرالمتألهین JO - مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) JA - 4 LA - fa SN - 1735-4545 AU - Ghasem ali, AD - دانشیار - گروه کلام و فلسفه دانشگاه تهران AU - Mohammad hosein, AD - دانشجوی دکتری - فلسفه اسلامی/ تهران Y1 - 2018 PY - 2018 VL - 15 IS - 3 SP - EP - صدرالمتألهین ,ثبوت ماهیت برای وجود ,صفات الهی ,وجود بالتبع ,وجود بالعرض ,DO - AB - در حکمت متعالیه، ثبوت صفات الهی برای باری تعالی به مثابه ثبوت وجود برای ماهیت انگاشته می شود. این ثبوت، گاه متصف به «ثبوت بالعرض» و گاه نیز متصف به «ثبوت بالتبع» می گردد. «ثبوت بالعرض» در نگاه منطق‎دانان و به اذعان صدرالمتألهین، ثبوتی غیرحقیقی و مجازی است؛ درحالی‎که در «ثبوت بالتبع»، محمول برای موضوع به نحو اجمالی ثابت می گردد. اعتقاد به این دو نوعِ متفاوت از ثبوت برای صفات الهی و ماهیات، در بدو امر ناممکن و متناقض‎نماست. مسئله پژوهش جاری، تحلیل معناشناختی «ثبوت بالتبع» و «ثبوت بالعرض» از منظر صدرالمتألهین و مقایسه آن دو با یکدیگر برای اثبات یا رفع متناقض‎نمای مذکور است. رهیافت به دست آمده که با روش تحلیلی ـ منطقی عبارات صدرالمتألهین حاصل گشته است، بیان دو احتمال در معنای «ثبوت بالتبع»، با لحاظِ دو نگاه متفاوت نسبت به ماهیات و صفات الهی است که هیچ‎یک با «ثبوت بالعرض» ناسازگار نخواهند بود. UR - https://marefatfalsafi.nashriyat.ir/node/2623 L1 - https://marefatfalsafi.nashriyat.ir/sites/marefatfalsafi.nashriyat.ir/files/article-files/4_13.pdf ER -