TY  - JOUR
ID  - 238
TI  - جستارى در عقل نظرى و عقل عملى /  محمّد هدایتى ـ محمّدعلى شمالى
JO  - مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)
JA  - 4
LA  - fa
SN  - 1735-4545
AU  - Mohammad, Hedayati
AD  - استادیار - دانشگاه معارف اسلامی
AU  - Mohammad ali, Shemali
AD  - دانشیار
Y1  - 2009
PY  - 2009
VL  - 6
IS  - 3
SP  - 213EP  - 262نفس ,عقل ,حکمت ,نظرى ,عملى ,قوّه ,کلّى ,جزئى ,هیولانى ,ملکه ,DO  - 
AB  - «عقل»، حکمت، فلسفه، علم، و قوّه نفسانى در تفکرات فلاسفه یونان به «نظرى» و «عملى» تقسیم شده است. برخى دانشمندان مسلمان ماهیت عقل نظرى و عقل عملى را یکى دانسته، و هر دو را از سنخ درک و تعقّل پنداشته اند؛ با این تفاوت که مُدرَک اولى از امور دانشى، و مُدرَک دومى از امور کنشى است. حتى برخى بخش پذیرى براساس مُدرک و متعلّق را نیز صحیح ندانسته، و درک هر دو را به عقل نظرى سپرده اند. همچنین، بعضى معتقدند: یکى از سنخ درک، و دیگرى از جنس عمل و فعل به شمار مى رود؛ آن گاه تعامل این دو با یکدیگر منجر به آمیختگى علم و عمل مى شود. عقل عملى در دیدگاه مشهور، با تروّى در ادراکات نظرى، به جزئیات منتقل مى شود و قواى نفس را براى عمل راهنمایى و تحریک مى کند. براساس مبناى مشهور، انسان در سایه عقل نظرى به معارف و علوم روى مى آورد و با کسب بصیرت، حقایق عالم را مى یابد؛ چنان که به کمک عقل عملى، به نظم و ترتیب امور زندگى مى پردازد و حالات شخصى و روابط اجتماعى خود را سامان مى دهد. همین تنظیم حالات، و تهذیب درون، زمینه شناخت عالى تر و صحیح تر را فراهم مى آورد. هرچند در نظر برگزیده، به جاى عقل عملى، براى ایجاد انگیزه و تحریک قوا، قلب را معرفى مى کنیم و از جایگاه مهم آن سخن به میان مى آوریم.
UR  - https://marefatfalsafi.nashriyat.ir/node/238
L1  - ER  -