@article {
author = {HOSEINITALAMI, Seyed hosein and Fayyazi, Gholam Reza},
title = {تبیین فلسفی تکامل برزخی نفس بر اساس نظریة «حرکت در مجردات» استاد فیاضی},
journal = {معرفت فلسفی 88 ، تابستان 1404},
volume = {22},
number = {4},
pages = {89-107},
year  = {2025},
publisher = {Imam Khomeini Educational and Research Institute},
issn = {1735-4545},
eissn = {2980-8294},
doi = {10.22034/marefatfalsafi.2025.2021652},
abstract = {The purgatorial evolution of human souls is a certain and definite matter in the revelatory approach, but from the perspective of philosophical discussion, it faces the significant problem of the ‘impossibility of motion in incorporeal beings.’ The peripatetic philosophers, by establishing proofs such as the ‘proof of potency and act’ to demonstrate the existence of hyle (prime matter) in bodies as a substantial part independent of form, and by negating this substantial part in the existence of incorporeal substance due to its simplicity, consider the existence of hyle as that which validates motion in physical substances, and its absence in incorporeal substances as preventing the acceptance of motion in them. Therefore, they faced difficulties in the philosophical explanation of the soul’s purgatorial evolution, and the ultimate philosophical justification they offered for this issue is the statement of Farabi, who considers the evolution of souls in the purgatory to be due to the soul’s attachment to celestial bodies. Mulla Sadra, in order to reconcile motion and incorporeality and respond to the impossibility of ‘motion in incorporeal beings,’ resorts to the bodily dimension of the soul and considers the existence of potency and hyle in the bodily dimension of the soul as that which validates the motion of the incorporeal substance (the soul). However, with the soul’s separation from the bodily dimension, he faces the problem of motion’s need for hyle, and from this point, the apparent inconsistency in Mulla Sadra’s words begins. Seemingly, the soul’s substantial motion in purgatorial life, from his perspective, lacks that which validates motion, and this issue was investigated by thinkers after him, but no proper solution was offered. However, Professor Fayyazi, by refuting the proofs for the existence of hyle and allowing motion in incorporeal beings, has provided a philosophical explanation of purgatorial evolution. This article, using a descriptive-critical method, after briefly presenting the ideas of the peripatetic and Transcendent Theosophy schools regarding the soul’s purgatorial evolution, evaluates and accepts professor Fayyazi’s ideas in detail.},
keywords = {Evolution, purgatory, purgatorial evolution, soul, motion, incorporeal being, },
title_fa = {تبیین فلسفی تکامل برزخی نفس بر اساس نظریة «حرکت در مجردات» استاد فیاضی},
abstract_fa ={تکامل برزخی نفوس انسانی در رهیافت وحیانی امری مسلّم و قطعی است، ولی از جنبة بحث فلسفی با اشکال مهم «استحالة حرکت در مجردات» مواجه است. حکمای حکمت مشاء با اقامة براهینی از جمله «برهان قوه و فعل» بر اثبات وجود هیولا در اجسام به‌مثابة جزء جوهری مستقل از صورت و نفی این جزء جوهری در وجود جوهر مجرد به علت بساطت آن، وجود هیولا را مصحح حرکت در جواهر جسمانی و فقدان آن در جواهر مجرد را مانع پذیرش حرکت در آنها می‌دانند؛ ازاین‌رو در تبیین فلسفی تکامل برزخی نفس دچار مشکل شدند و نهایت توجیه فلسفی که در این مسئله ارائه دادند، کلام فارابی است که تکامل نفوس در برزخ را به‌واسطة تعلق نفس به اجرام سماوی می‌داند. ملاصدرا برای جمع بین حرکت و تجرد و پاسخ به استحالة «حرکت در مجردات»، به ساحت جسمانی نفس متمسک می‌شود و وجود قوه و هیولا در ساحت جسمانی نفس را مصحح حرکت جوهر مجرد (نفس) می‌داند، ولی با مفارقت نفس از ساحت جسمانی با اشکال نیازمندی حرکت به هیولا مواجه می‌شود که از این نقطه بحث اضطراب ظاهری کلمات ملاصدرا آغاز می‌گردد و به‌حسب ظاهر حرکت جوهری نفس در حیات برزخی از منظر وی مصحح حرکت را ندارد و این مسئله پس از وی مورد تحقیق اندیشمندان قرار گرفت، ولی به‌درستی راه‌حلی ارائه نشد؛ اما استاد فیاضی با ابطال براهین مثبت هیولا و جواز حرکت در مجردات، به تبیین فلسفی تکامل برزخی پرداخته است. در این مقاله با روش توصیفی ـ انتقادی پس از طرح اجمالی اندیشه‌های مشاء و حکمت متعالیه دربارة تکامل برزخی نفس، اندیشه‌های استاد فیاضی را به تفصیل ارزیابی و پذیرفته است. },
keywords_fa = {تکامل ,برزخ ,تکامل برزخي ,نفس ,حرکت ,مجرد ,},
url = {https://marefatfalsafi.nashriyat.ir/node/2021652},
eprint = {https://marefatfalsafi.nashriyat.ir/sites/marefatfalsafi.nashriyat.ir/files/article-files/2021652-1757128457.pdf}
}