TY - JOUR ID - 2021590 TI - ارزیابی ملاک‌های معرفت‌شناختی تمایز امر ذهنی و امر فیزیکی JO - مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) JA - 4 LA - fa SN - 1735-4545 AU - Reza, Dargahifar AD - دانشگاه قم Y1 - 2024 PY - 2024 VL - 22 IS - 1 SP - 59EP - 78ذهن‌مندي ,فلسفۀ ذهن ,علم حضوري ,علم حصولي ,دسترسي خصوصي ,خطاناپذيري ,شفافيت ,DO - 10.22034/marefatfalsafi.2025.2021590 AB - پرسش از چیستی ذهن، ملاک ذهن‌مندی و تمایز امور ذهنی از امور غیرذهنی، از آغازگاه‌های فلسفۀ ذهن است. دسته‌ای از ملاک‌های تمایز امور ذهنی ملاک‌های معرفت‌شناختی است. این مقاله ملاک‌های معرفت مستقیم، دسترسی ممتاز خصوصی و خطاناپذیری و شفافیت را بررسی کرده‌ است. به این ملاک‌ها اشکال‌هایی گرفته‌اند که نتیجۀ آنها جامع یا مانع نبودن آنها و ناکارآمدی‌شان در تمییز ذهنی از غیرذهنی است. به مدد تقسیم معرفت به «حصولی» و «حضوری» در فلسفۀ اسلامی، این ملاک‌ها بازتفسیر شده‌اند و بر این اساس، به اشکال‌های مزبور پاسخ گفته شده، به‌ویژه بر این نکته تأکید گردیده که معرفت حضوری به حالات ذهنی خطاناپذیر است و خطاهایی که در بازشناسی دقیق حالت ذهنی معمولاً روی می‌دهد، به حوزۀ بازنمایی‌های حصولی و مفهومی آنها مربوط ‌است و بنابراین ملاک‌های معرفتی را نقض نمی‌کند. البته در نهایت، باید گفت: به نظر می‌رسد این‌گونه دسترسی‌های معرفتی مختص امور ذهنی نیست و بر این اساس، هرچند از برخی اشکالات و نقض‌ها برکنار است، ملاک‌های کاملی برای ذهن‌مندی و تمییز امر ذهنی از امر غیرذهنی به دست نمی‌دهد. UR - https://marefatfalsafi.nashriyat.ir/node/2021590 L1 - https://marefatfalsafi.nashriyat.ir/sites/marefatfalsafi.nashriyat.ir/files/article-files/2021590-1739097939.pdf ER -