احمدحسين شريفي

سال بيستم، شماره اول، پياپي 77، پاييز 1401، ص 45ـ62

نوع مقاله: پژوهشي

سال نوزدهم، شماره اول، پياپي 73، پاييز 1400، ص 93ـ110

نوع مقاله: پژوهشي

 سال نهم، شماره چهارم، تابستان 1391، 127ـ156

حامد حسينيان*
احمدحسين شريفى**

چكيده
امروزه آثار پائولو كوئليو در رده عرفان هاى نوظهور جاى گرفته است. آثار او بيشتر در قالب رمان است و از اين رو يافتن مبانى انديشه اى او چندان ساده نيست؛ حال آنكه براى خوانندگان پرشمار او، درك اصول انديشه هايش بسيار مهم است. آگاهى يافتن از اين اصول، خود بهترين نقد براى اين نوع عرفان هاى كاذب و وارداتى است. در اين مقاله اصول معرفت شناسى در آثار او بررسى و نقد مى شود. پائولو كوئليو معتقد است شناخت نه ممكن است و نه ضرورى. او در آثار خود به دنبال ترويج نسبيت گرايى است و پس از انكار امكان شناخت جهان و حقايق آن، كوشيده است پيروان خود را به پذيرش ايمان گرايى، تكثرگرايى و تجربه دينى تشويق كند. در اين مجال كلمات و استدلال هاى او با رعايت امانت نقل، و به دقت نقد شده است.

كليدواژه ها: پائولو كوئليو، معرفت شناسى، نسبيت گرايى، تكثرگرايى، ايمان گرايى.

موصوف صدق در نظريه «مطابقت»

احمدحسين شريفي

چكيده

يافتن موصوف اوليه و اصيل صدق يكي از دغدغه هاي معرفت شناساني است كه از نظريه «مطابقت» در تعريف «صدق» دفاع مي كنند. در اين نوشتار، كوشش شده است ضمن طرح و نقد مهم ترين ديدگاه ها در اين حوزه، ديدگاه مورد قبول نگارنده نيز تبيين شود. در اين ميان، نشان داده شده است كه نه مطلق «جمله» به عنوان زنجيره اي درست ساخت و كامل از كلمات در زبان طبيعي، مي تواند موصوف حقيقي صدق باشد، نه «جمله خبري» مورد ادعاي تارسكي و نه «جمله ابدي» مورد ادعاي كواين. افزون بر اين، نشان داده شده است كه بر خلاف تصور راسل، «باور» نيز نمي تواند موصوف حقيقي صدق باشد; زيرا «باور» به معناي «فعل باور كردن» از مقوله فعل بوده و از محدوده صدق و كذب خارج است. «باور» به معناي «تصديق» نيز متأخّر از مرتبه صدق و كذب است. «تصديق» به معناي «فهم صدق قضيه» است. پس ابتدا بايد صدق و كذبي باشد تا متعلّق تصديق واقع شود. باور به معناي «متعلَّق و محتواي باور» هم چيزي در عرض قضيه نيست، بلكه همان چيزي است كه در اصطلاح، «قضيه» ناميده مي شود. در نهايت، با توجه به مراحل قضيه، اثبات شده كه موصوف حقيقي و اصيل صدق عبارت است از: قضيه معقوله يا مرحله ذهني قضيه كه حاكي از خارج است.

كليدواژه ها: مطابقت، موصوف صدق، جمله ابدي، باور، تصديق، قضيه، قضيه معقوله.

سال ششم، شماره اول، پاييز 1387، 73ـ98

احمدحسين شريفي[103]

محمّدتقي يوسفي[104]

چكيده

فيلسوفان مسلمان تا پيش از ملّاصدرا، اغلب حركت جوهري را انكار و آن را نقد مي‏كردند. سرانجام، ملّاصدرا در حكمت متعاليه خود به تجزيه و تحليل دقيق حركت جوهري پرداخت؛ به گونه‏اي كه اعتقاد به اين حركتْ نقشي اساسي در فلسفه وي ايفا كرد. نگاه ملّاصدرا به اين بحث منحصر به فرد است؛ وي با به كارگيري برخي از لوازم حركت، به اثبات حركت جوهري مي‏پردازد.

در آغاز مقاله حاضر، نويسنده با تبيين برخي از لوازم حركت (مانند مسافت) و تحليل فرد سيّال مقوله جوهر، تلاش مي‏كند تصوير دقيقي از حركت جوهري را ارائه كند. وي در ادامه، با تحليل وجوه نياز حركت به موضوع، بي‏نيازي حركت از موضوع را اثبات مي‏كند، و در پايان، با نيم‏نگاهي كه به دلايل حركت جوهري مي‏اندازد، اين دلايل را در دسته‏بندي تازه‏تري قرار مي‏دهد.

كليدواژه‏ها: تغير جوهري، حركت جوهري، حركت عرضي، مسافت حركت، مقوله، زمان، موضوع.