فصلنامهاى علمى ـ پژوهشى در زمينه علوم فلسفى پاييز 1395
اسماعيل نجاتى / كارشناس ارشد فلسفه مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمينى قدس سره nejati@qabas.net
على مصباح / دانشيار گروه فلسفه مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمينى قدس سره a-mesbah@qabas.net
دريافت: 12/2/94 پذيرش: 25/11/94
چكيده
در حوزه انسان شناسى، دو رويكرد عمده «انسان شناسى فلسفى» و «انسان شناسى تجربى» دنبال مى شود. اين پژوهش به دنبال آن است كه آراى دو انسان شناس معاصر را به نمايندگى از اين دو رويكرد درباره ذاتيات انسانى مقايسه كرده، آثار اشتراكات و اختلافات مبنايى آنها را در علوم انسانى بررسى كند. ازاين رو از ميان فيلسوفان مسلمان آراى آيت اللّه محمدتقى مصباح متكى بر منابع اسلامى و حكمت متعاليه، و از ميان روان شناسان انسان گرا آراى آبراهام هارولد مزلو متكى بر فلسفه رمانتيك، فلسفه اگزيستانسياليسم و ديدگاه تجربه گرايى را مدنظر قرار داده است. اين پژوهش در نتيجه گيرى، متوجه اشتراكات محدود و ظاهرى و اختلافات بسيار و ريشه اى اين دو متفكر درباره اين مسائل اساسى شده است؛ به گونه اى كه اختلافات يادشده موجب گرديده تا ايشان در مقام توصيف پديده هاى انسانى، تبيين روابط ميان آنها، تعيين موضوعات و مسائل تحقيق، و انتخاب ابزار و منابع شناخت، به گونه متفاوت بينديشند، و در مقام دستور و تعيين هنجارهاى رفتارى نيز در ارزش گذارى، سياست گذارى، و توصيه نسبت به رفتارها و مسائل انسانى، داورى هايى متعارض داشته باشند.
كليدواژه ها: آيت اللّه مصباح، آبراهام مزلو، روان شناسى، علم النفس فلسفى، علوم انسانى، انسان شناسى، اسلام، فطريات، طبيعيات.