فصلنامهاى علمى ـ پژوهشى در زمينه علوم فلسفى تابستان 1396
سيدمحمدعلى ديباجى / دانشيار دانشگاه تهران dibaji@ut.ac.ir
زينب يوسف زاده / كارشناس ارشد فلسفه و كلام اسلامى دانشگاه تهران z_yosef184@yahoo.com
دريافت: 24/9/95 پذيرش: 12/4/96
چكيده
در نظريه مجموعه ها نه تنها صفر و يك، بلكه ميزان عضويت مجموعه اى از اعداد ميان صفر و يك مطرح است؛ اين اصل اساسى تفكر فازى است. ديگر جهان پيرامون تنها سياه و سفيد نيست، بلكه خاكسترى نيز هست و هر عضوى در اين مجموعه خاكسترى، داراى ارزش عددى ميان صفر تا يك است. از سوى ديگر نظام فلسفى صدرالمتألهين بر پايه اصالت وجود شكل گرفته و نوآورى و نقطه اوج آن طرح تشكيك در مراتب حقيقت وجود است. با توجه به مبناى اصالت وجود، وجود حقيقت واحدى است كه تمام هويت و متن خارج را تشكيل مى دهد. اين حقيقت واحد وجود كه در موجودات كثير و حقايق خارجى مشترك است، به نحو تشكيكى و ذومراتب در خارج موجود است. بهره مندى از تفكر تشكيكى در حكمت متعاليه، داراى آثارى سودمند در شناخت موجودات خارجى به عنوان حقايق متكثر است و به نوعى با تفكر فازى قرابت دارد. اكنون پرسش اين است كه آيا ميان تفكر فازى و اصل تشكيك وجود قرابت و رابطه اى هست يا نه؟ اين جستار درصدد پاسخ به اين پرسش، به مؤلفه هاى متعددى رسيده است كه اين قرابت را اثبات مى كند.
كليدواژه ها: منطق فازى، صدرالمتألهين، اصالت وجود، تشكيك وجود.