اضافه اشراقى

نقد و بررسى ادله صدرالمتألهين بر وحدت شخصى وجود

فصل نامه اى علمى ـ پژوهشى در زمينه علوم فلسفى بهار 1395

مرتضى رضائى / استاديار مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمينى قدس سره   Mrezaeeh50@gmail.com

دريافت: 29/11/93                    پذيرش: 13/7/94

 

چكيده

نظريه وحدت شخصى وجود كه تبارى عرفانى دارد، مقبول صدرالمتألهين افتاده و در نظام فلسفى او به كار گرفته شده است. در پرتو اين نظريه، بسيارى مباحث هستى شناختى توضيح و تبيين ويژه اى پيدا مى كنند. به هر روى، پس از تصوير اين نظريه، نخستين مسئله اثبات درستى اين نوع نگاه به هستى است. عارفان، صدرالمتألهين و نيز برخى پيروان او، ادله اى بر اثبات وحدت وجود ارائه كرده اند؛ ولى صرف نظر از تمام بودن يا تمام نبودن ادله ديگران، آنچه در اين نوشتار طرح و بررسى مى شود، صرفا براهين صدرالمتألهين بر وحدت شخصى وجود است. به نظر مى رسد مى توان در هريك از ادله او بر مدعا خدشه كرد. به همين سبب ـ در فضاى بحث فلسفى ـ هيچ يك از ادله وى بر وحدت شخصى وجود، تمام نيست.

 

كليدواژه ها: وحدت شخصى وجود، وجود رابط، تشكيك خاصى، اضافه اشراقى، عليت.

 

سال انتشار: 
13
شماره مجله: 
51
شماره صفحه: 
7

نقد و بررسى ديدگاه مهدى حائرى يزدى در مسئله اتحاد عاقل و معقول با ابتنا بر كاوش هاى عقل نظرى

سال دوازدهم، شماره سوم

محمدهادى توكلى / دانشجوى دكترى حكمت متعاليه پژوهشگاه علوم انسانى و مطالعات فرهنگى

iranianhadi@yahoo.com

دريافت: 3/2/93 پذيرش: 23/10/93

چكيده

برهان تضايف يكى از براهينى است كه صدرالمتألهين در اثبات نظريه اتحاد عاقل و معقول بدان متمسك مى شود. اين برهان در آثار حكماى پس از صدرالمتألهين مورد بررسى و مناقشات بسيار قرار گرفت، عده اى آن را در جهت اثبات اتحاد مذكور، ناتمام دانستند و عده اى ديگر بر تماميت آن اصرار ورزيدند. در اين ميان، مهدى حائرى يزدى، كه به نظر مى رسد برهان مذكور را پذيرفته و در نوشته هاى خويش به صورت مبسوط به تحليل و بررسى آن پرداخته، كه در اين مقاله ديدگاه هاى ايشان در «كاوش هاى عقل نظرى» مورد بررسى قرار مى گيرد.

كليدواژه ها: اتحاد عاقل و معقول، اضافه اشراقى، اضافه مقولى، برهان تضايف، معقول بالذات، معقول بالعرض، وجود رابطى.

سال انتشار: 
12
شماره مجله: 
47
شماره صفحه: 
73
محتوای تغذیه