جوهر ذهنى

 سال يازدهم، شماره دوم، زمستان 1392، 83ـ105

محمدكاظم رضازاده جودى *

چكيده

بنابر نظريه دوگانه انگارى جوهرى، انسان تشكيل يافته از دو جوهر متفاوتِ نفس يا ذهن غيرفيزيكى و بدن فيزيكى است و آنها تباين ذاتى دارند. مشهورترين شارح و مدافع اين نظريه در دوره جديد، رنه دكارت است. وى حياتى تازه به آن بخشيده و استدلال هاى پرشمارى مانند كاربرد زبان، خلاقيت رفتارى، شك روشمند، ادراك حسى متمايز و تقسيم ناپذيرى نفس را به سود آن صورت بندى كرده است. در اين مقاله نخست اين پنج استدلال را به وضوح تبيين، و سپس نقدهايى را بر آنها مطرح ساخته ايم. به علاوه، به برخى اشكالاتى كه دوگانه انگارى جوهرى، به صورت عام، با آنها روبه روست نيز اشاره كرده ايم.

كليدواژه ها: دكارت، جوهر ذهنى، جوهر فيزيكى، آگاهى، تفكر، تمايز نفس و بدن، ابعاد.

*  استاديار گروه فلسفه دانشگاه آزاد اسلامى واحد تهران مركزى.                                                               mkrjoudi@yahoo.com
دريافت: 9/8/91               پذيرش: 16/5/92