تحلیل انتقادی ماده انگاری نفس از دیدگاه ابن قیم جوزیه

مصطفي عزيزي علويجه / دانشيار گروه فلسفه جامعه‌المصطفي العالميه    mostafa.alavigeh@gmail.com

چكيده
بدون شك مباني معرفت شناختي يك نظام فكري در تعریف او از هویت انسان نقش بسزایی دارد. جریان سلفی‌گری در پرتو مبانی حس‌گرایی افراطی تعریفی کاملاً مادی از جهان هستی و انسان ارائه می‌کند. ابن‌قیم جوزیه به‌عنوان یکی از پیشگامان سلفی‌گری نفس انسانی را جسمی لطیف که در تمام اعضاء بدن سریان دارد، تعریف می‌کند. به لحاظ روش‌شناختی ابن‌قیم بر روش نقلی و نیز بر فهم سلف صالح تکیه می‌کند. وی ادله مطرح‌شده از سوی فلاسفه بر تجرد نفس را مورد نقد قرار داده و برای ماده‌انگاری نفس ادله‌ای اقامه می‌کند. در این پژوهش نخست مبانی معرفت‌شناختی و هستی‌شناختی ابن‌قیم بیان و سپس تعریف او از نفس و روح انسانی تحلیل و نقد شده و همچنین دلایل او بر نفی تجرد نفس و نیز اثبات مادیت نفس در بوته سنجش قرار گرفته است.

کلیدواژه‌ها: نفس، روح، ماده انگاری، تجرد، ابن قیم، سلفیه