خوانش هیدگر از مفهوم «تخنه» در فلسفه یونان باستان و نسبت آن با مفهوم «هنرهای صناعی»

محسن حسيني كومله / دانشجوی دکتری فلسفه هنر،دانشکده هنر و معماری، واحد همدان، دانشگاه آزاد اسلامی، همدان، ایران.     hmohsen327@yahoo.com
* محمدجواد صافیان / دانشیار گروه فلسفه، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران
 mjsafian@gmail.com
حسین اردلانی / استادیار گروه فلسفه هنر، دانشکده هنر و معماری، واحد همدان، دانشگاه آزاد اسلامی، همدان، ایران. h.ardalani@yahoo.com

چکیده
هنر و تکنولوژی به مانند انبوه مقولاتی که مارتین هیدگر به آن‌ها پرداخته است، مفاهیمی هستند که مورد توجه او واقع شده که در مکتوب‌هایی جداگانه نیز به آن‌ها پرداخته است. هنرهای صناعی دارای دو وجه هستند؛ وجه هنری و وجه صنعتی که به تکنولوژی مربوط است. از طرفی، آن چه امروز به عنوان هنر و رشته‌های هنری شناخته می‌شود در نزد یونانیان باستان جزئی از یک مفهومی کلی‌تر با عنوان «تخنه» (techne) تلقی می‌شد. از سویی دیگر تکنولوژی نیز هم به لحاظ ریشه لغوی و هم به لحاظ جایگاه مفهومی آن ریشه در تخنه یونانیان دارد. بنابراین هیدگر در تحلیل هر دو مفهوم مورد بحث (هنر و تکنولوژی)، از جایگاه مفهوم تخنه در نزد متفکران پیشافلسفی یونان باستان بهره برده و نتایج کلی او در این دو حوزه با استعانت از همین خوانش او بوده است. در این مقاله روش تحلیل هیدگر که پدیدارشناسی هرمنوتیک است و همچنین نقدهای او به تاریخ فلسفه و متافیزیک –خصوصا در تحلیل مفهوم تخنه-  راهگشا بوده و مواضع او در باب هنر و تکنولوژی با تکیه بر مفهوم تخنه در پرتو حقیقت روشن می‌شود. روش تحقیق در این مقاله بنیادی است که به صورت تحلیل محتوا انجام گرفته و گردآوری اطلاعات به صورت کتابخانه‌ای صورت گرفته است. در این مقاله سوالاتی که مورد پژوهش قرار می‌گیرند از این قرارند: 1-خوانش هیدگر از مفهوم تخنه در نزد متفکران یونان باستان چیست؟ 2- نسبت بین هنر و تکنولوژی با تخنه در دوران پیشافلسفی یونان باستان و نیز دوران معاصر چگونه است؟ هدف انجام این پژوهش تبیین جایگاه نگاه نقادانه به تاریخ فلسفه، خصوصا در حوزه هنر و تکنولوژی معاصر است. 
کلیدواژ‌ه‌ها: تخنه، مارتین هیدگر، یونان باستان، هنر، تکنولوژی، هنرهای صناعی